فواید و مضرات گشنیز
به گزارش وبلاگ هلو، گشنیز ازجمله سبزیجات معطری هست که اگرچه به لحاظ فرم ظاهری به جعفری شباهت دارد ولی برگ های آن بسیار لطیف تر از جعفری هست همین طور ساقه گشنیز بسیار نرم و لطیف هست ولی ساقه جعفری تا حدودی خشبی ست و خوردن ساقه جعفری به صورت خام مطلوب نیست.

ارزش غذایی گشنیز
100 گرم گشنیز دارای موارد زیر می باشد:
کالری | 23 |
قند | 0.9 گرم |
چربی | 0.5 گرم |
فیبر | 2.8 گرم |
پروتئین | 2.1 گرم |
طبع گشنیز
طبع گشنیز سرد و خشک می باشد. برگ گشنیز حاوی مقادیر بالای ویتامین های A، B، C، E و K مواد معدنی از جمله فسفر، پتاسیم، روی، کلسیم، آهن و منیزیم، فیبر و آنتی اکسیدان های بتا کاروتن، بتا کریپتوکسانتین، لووتیان و زاکسنتین می باشد.
در ایران برگ ها و ساقه گشنیز را به عنوان سبزی خورد استفاده می نمایند، علاوه بر این برگ های معطر گشنیز را می توان برای تهیه انواع ترشیجات، سالاد، اسموتی، برگر و فلافل، سوپ، نودل، ماکارونی و پاستا استفاده کرد. {1}
خواص گشنیز
مصارف درمانی گشنیز به توضیح زیر است:
1. کاهش التهابات پوستی
گشنیز حاوی سینئول و اسید لینولئیک است؛ سینئول یکی از 11 ترکیب موجود در روغن های اسانسی است.
این دو ماده دارای خواص ضدسرطانی و ضدروماتیسمی هستند و تورم ناشی از این بیماری ها را کاهش می دهند.
گشنیز بعلاوه تا حدودی برای سایر تورم ها، نظیر تورم ناشی از نارسایی کلیه یا کم خونی نیز مؤثر است، زیرا بعضی از مواد آن مدر هستند و باعث آزاد شدن آب اضافی بدن می شوند. کاهش التهابات پوستی، منجر به کاهش ناراحتی ها و بهبود ظاهر پوست می گردد.
2. درمان بیماری های پوستی
خواص ضد عفونی نماینده، ضد قارچی و آنتی اکسیدانی گشنیز، برای درمان بیماری های پوستی مانند اگزما، خشکی پوست و عفونت های قارچی مناسب است.
3. کاهش کلسترول
اسیدهای موجود در گشنیز، مانند اسید لینولئیک، اسید اولئیک، اسید پالمیتیک، اسید استئاریک و اسید آسکوربیک (ویتامین C) در کاهش اندازه کلسترول خون بسیار مؤثرند و بعلاوه باعث کاهش اندازه کلسترول بد (LDL) در عروق خونی و رگ ها می شوند.
سطح بالای LDL در خون می تواند منجر به مسائل جدی قلبی-عروقی مانند آترواسکلروز (تصلب شرایین )، حملات قلبی و سکته مغزی گردد.
مهم تر از همه، این گیاه باعث افزایش سطح کلسترول خوب (HDL) می گردد، HDL از به وجود آمدن بعضی شرایط خطرناک برای انسان جلوگیری می کند.
4. درمان اسهال
ترکیبات روغن های اسانسی موجود در گشنیز مانند بورنئول و لینالول، به گوارش، عملکرد مناسب کبد و ارتباط روده ها یاری می کند و باعث کاهش اسهال می گردد. از آنجایی سینئول، بورنئول، لیمونن، آلفا-پینن و بتا-فلاندرن دارای اثرات ضد باکتری هستند، گشنیز در درمان اسهال ناشی از میکروب ها و قارچ ها نیز، مفید است.
خواص گشنیز بعلاوه برای جلوگیری از تهوع، استفراغ و بیماری های معده، بسیار مورد استفاده قرار می گیرد.
این گیاه، غنی از مواد زیست-فعال است و به همین خاطر همواره خواص جدیدی از آن کشف می گردد.
علاوه بر این خواص بهداشتی، برگ های گشنیز تازه، پیش غذای مناسبی برای آماده کردن روده، برای یک وعده غذایی حسابی است.
5. تنظیم فشار خون
مصرف گشنیز در بسیاری از بیماران به طور مثبتی فشار خون را کاهش داده است. یون های کلسیم و استیل کولین انتقال دهنده عصبی در دستگاه های جانبی و سیستم عصبی مرکزی هستند.
گشنیز اثر متقابل این یون ها را بهبود می بخشد و فشار را در رگ های خونی کاهش می دهد، در نتیجه احتمال بروز بیماری های قلبی عروقی، از جمله حملات قلبی و سکته مغزی کاهش می یابد.
6. درمان زخم های دهان
سیترنلول، که جزیی از روغن های اسانسی موجود در گشنیز است، ضدعفونی نماینده ای عالی است.
مواد دیگر موجود در گشنیز نیز دارای خواص ضد میکروبی و درمانی ای هستند که از بدتر شدن زخم های دهان جلوگیری می نمایند.
آنها فرایند بهبود زخم ها را تسریع و از بوی بد دهان جلوگیری می نمایند. گرچه گشنیز در محصولات اصلی به کار نمی رود، ولی در انواع خمیر دندان های طبیعی، به عنوان یک ترکیب ضد قارچ، از آن استفاده می گردد. در واقع قبل از اختراع خمیر دندان، مردم برای از بین رفتن بوی بد دهان، تخم گشنیز می جویدند!
7. جلوگیری از کم خونی
یکی از خواص گشنیز داشتن آهن فراوان است و به کسانی که از کم خونی رنج می برند یاری می کند.
میزان کمِ آهن در خون، می تواند منجر به تنگی نفس، تپش قلب، خستگی شدید و کاهش عملکرد ذهنی گردد.
آهن بعلاوه باعث بهبود عملکرد ارگان های دیگر بدن، افزایش انرژی و قدرت و ارتقای سلامت و استحکام استخوان می گردد.
8. ضد آلرژی
تحقیقات زیادی نشان داده است که گشنیز دارای آنتی هیستامینی قوی است که می تواند آلرژی های فصلی و تب یونجه را کاهش دهد.
بعلاوه، روغن آن اثرات آلرژیک حشرات، گیاهان، غذاها و سایر چیزها را کاهش می دهد.
در بدن، آنافیلاکسی، ورم کهیر و تورم خطرناک گلو و غدد را از بین می برد.
ما باید در برابر واکنش های آلرژیک از خود محافظت کنیم و چون از ابتدا نمی دانیم به چه چیزهایی حساسیت داریم، بهتر است پیشگیری کنیم.
9. حفاظت در برابر سالمونلا
سالمونلا یکی از خطرناک ترین بیماری های غذایی در دنیا است، بنابراین هر روش طبیعی ای که از ما در برابر آن محافظت کند، بسیار مهم است.
گشنیز به طور غیر معمولی دارای سطوح بالای دودسنال است. دودسنال یک ترکیب طبیعی است که دو برابر آنتی بیوتیک قدرت دارد؛ بنابراین گشنیز می تواند درمانی پیشگیرانه برای بیماری سالمونلا باشد.
شما می توانید با افزودن آن به رژیم غذایی، بدن خود را از بیماری های ناخوشایند و حتی کشنده مرتبط با این باکتری های مرگبار محافظت کنید.
10. بهبود سلامت استخوان
از خواص گشنیز، داشتن منبع سرشاری از کلسیم است که برای کسانی که به سلامت استخوان شان اهمیت می دهند ارزشمند است.
کلسیم و دیگر ترکیبات موجود در گشنیز موجب رشد و دوام استخوان ها و جلوگیری از پوکی استخوان می شوند.
افزودن حتی میزان کمی گشنیز به رژیم غذایی، می تواند سال ها استخوان های شما را محکم و سلامت نگه دارد.
کلسیم بیشتر در مرکز برگ های گشنیز وجود دارد، پس اگر سلامت استخوان تان برایتان مهم است، این قسمت را هدف بگیرید!
11. بهبود گوارش
گشنیز، به دلیل عطر و بوی زیاد روغن های اسانسی اش، به ترشح مناسب آنزیم ها و آب گوارشی در معده یاری می کند؛ در نتیجه سیستم گوارش و مری را برای پیش راندن غذا تحریک می کند. این گیاه، در درمان زگیل نیز مفید است.
گشنیز به دلیل مواد معدنی ای که دارد، علاوه بر عطر خوش، دارای خاصیت تحریک نمایندگی نیز هست.
واسطه های عصبی هم با مصرف گشنیز تحریک می شوند. تحقیقات بعلاوه نشان می دهند، اضافه کردن منظم گشنیز به رژیم غذایی، سوءِ هاضمه را کاهش می دهد. افزودن میزان کمی گشنیز در رژیم غذایی بچه هایی که بیشتر از بزرگسالان احتمال افزایش کولیک شکمی در آنان وجود دارد، می تواند به سرعت مشکل شان را حل نماید!
12. درمان آبله
روغن های اسانسی در گشنیز دارای اسید ها و عناصر ضد میکروبی، آنتی اکسیدانی، ضد عفونی نماینده و سم زدا هستند.
ویتامین های C و آهن این گیاه سیستم ایمنی را نیز تقویت می نمایند.
این عناصر باعث بهبود و جلوگیری از آبله می شوند و بعلاوه از اندازه درد می کاهند و برای بیماران آرامش بخش هستند.
تحقیقات نشان داده اند، مصرف میزان زیاد ویتامین C، درمانی قطعی برای بیماری آبله است.
13. تنظیم عادت ماهانه
گشنیز محرکی طبیعی است و ترشحات غدد درون ریز را تنظیم می کند.
این تأثیر هورمونی به تنظیم سیکل قاعدگی یاری می کند و درد قاعدگی زنان را کاهش می دهد.
14. مراقبت از چشم
باز هم از خواص گشنیز در برداشتن آنتی اکسیدان ها، ویتامین A، ویتامین C و مواد معدنی ای مانند فسفر است که از بیماری های بینایی جلوگیری می نمایند و کشیدگی عضله و فشار روی چشم را کاهش می دهند.
در برگ های گشنیز بتاکاروتن وجود دارد. بتاکاروتن از بیماری های متعدد چشمی جلوگیری می کند و حتی فرایند از بین رفتن بینایی را در بیماران مسن، معکوس می کند.
15. درمان ورم ملتحمه چشم
گشنیز ماده ضد عفونی نماینده بسیار خوبی است و دارای خواص ضد میکروبی ای است که از چشم ها در برابر بیماری های مسری مانند ورم ملتحمه، محافظت می کند. روغن گشنیز از ترکیبات اصلی تعدادی محصولات مراقبتی چشم است.
16. کنترل دیابت
به دلیل اثر تحریک نمایندگی گشنیز بر غدد درون ریز، ترشح انسولین از پانکراس افزایش می یابد و در نتیجه سطح انسولین خون بالا می رود.
این باعث تنظیم قند خون و پایین آمدن سطح قند در خون می گردد. این خاصیت برای بیماران دیابتی و بیماری های مشابه بسیار مفید است. {2}
عوارض گشنیز
خطرات بسیار کمی در ارتباط با گشنیز وجود دارد. با این حال، تقریباً مانند هر غذایی، توجه به یک واکنش آلرژیک به پوست حائز اهمیت است.
یک عارضه جانبی غیر معمول این است که بعضی از بیماران شکایت دارند که مصرف بیش از حد گشنیز باعث می گردد آنها در مقابل نور خورشید حساس تر باشند و در معرض آفتاب سوختگی قرار بگیرند. آفتاب سوختگی ممکن است در طولانی مدت خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد.
زنان باردار
ممکن است زنان باردار تا زمانی که تحقیقات معتبرتر انجام گردد، از مصرف گشنیز خودداری نمایند.
بهتر است ایمن باشید، بنابراین قبل از افزودن گشنیز به رژیم غذایی خود با پزشک صحبت کنید و به پاسخی که بدن شما ایجاد می نماید توجه کنید! {3}
پی نوشت:
1.www.coca.ir
2.www.chetor.com
3.www.limootop.com
منبع: راسخون